ยินดีต้อนรับสู่ ห้องสมุด กศน.อำเภอดอยสะเก็ด

ทีมนักวิทยาศาสตร์ได้ใช้กล้องความละเอียดสูงที่ติดตั้งบนหอดูดาวอวกาศ SDO เพื่อจับตาดูดวงอาทิตย์ และได้พบการลุกจ้าที่รุนแรงถึง X 1.8 ซึ่งอยู่ในระดับการลุกจ้าที่รุนแรงที่สุดของดวงอาทิตย์ ตามการอ้างอิงจากศูนย์พยากรณ์สภาพอวกาศสหรัฐ (Space Weather Prediction Center: SWPC)

เพียง 2 วันรับแต่มองเห็นจุดมืดดังกล่าวได้จากบนโลก ก็มีการลุกจ้ารุนแรงก่อนครั้งนี้แล้วถึง 3 ครั้ง ซึ่ง โทนี ฟิลลิปส์ (Tony Phillips) ได้เขียนอธิบายผ่านเว็บไซต์ Spaceweather.com ว่า สิ่งที่เกิดขึ้นนี้แสดงว่าอาจจะเกิดการลุกจ้าอีกมากตามมา และจะพุ่งตรงมายังโลกมาขึ้นเรื่อยๆ เมื่อจุดมืดหันมายังโลกของเราในอีกไม่กี่วันข้างหน้า

การลุกจ้านั้นมีสาเหตุจากกิจกรรมแม่เหล็กที่รุนแรงขึ้นในตำแหน่งที่เรียกว่า “จุดมืด” (sunspot) บนพื้นผิวของดวงอาทิตย์ และนักวิทยาศาสตร์ไดัวัดความแรงของการลุกจ้าของดวงอาทิตย์ในรูปพลังงานที่ปล่อยออกมา โดยระดับ X (X-class) นั้นเป็นพายุสุริยะที่มีพลังมากที่สุด กลางลงมาคือระดับ M ซึ่งพลังจากการลุกจ้าระดับนี้ทำให้เกิดแสงเหนือที่ขั้วโลกได้เมื่อการลุกจ้าพุ่งตรงมายังโลก และระดับ C ซึ่งเป็นการลุกจ้าที่มีพลังน้อยที่สุดและมีผลกระทบต่อโลกเพียงเล็กน้อย

สำหรับการจุกจ้าเมื่อวันอังคารที่ผ่านมานี้ถูกบันทึกได้ทั้งภาพนิ่งและภาพวิดีโอโดยกล้อง SDO ซึ่งปรากฏเป็นแ สงวาบสีขาวออกมาจากดวงอาทิตย์ แต่การลุกจ้าที่เกิดขึ้นนี้เป็นการปะทุบนดวงอาทิตย์อย่างสั้นๆ ที่เรียกว่า “การลุกจ้าอย่างทันทีทันใด” (impulsive flare) ซึ่งเป็นประเภทตรงข้ามกับการลุกจ้าอีกประเภทที่เรียกว่า “การลุกจ้าอย่างค่อยเป็นค่อยไป” (gradual flare)

อย่างไรก็ดี เจ้าหน้าที่ของ SWPC แจ้งอย่างเป็นทางการว่าการปะทุอย่างทันทีทันใดนั้นไม่สัมพันธ์กับสภาพอวกาศที่รุนแรง และบริเวณที่เกิดการลุกจ้านี้ยังต้องใช้เวลาอีกหลายวันกว่าจะหันมาประจันหน้ากับโลกโดยตรง แต่ถึงอย่างนั้นโอกาสที่จะเกิดกิจกรรมการลุกจ้าก็ยังมีอยู่ต่อไป ซึ่งเราต้องคอยจับตาดูเอาไว้เมื่อบริเวณดังกล่าวเข้ามาอยู่ในกรอบการสังเกต

การลุกจ้าของดวงอาทิตย์นั้นมักพ่นก้อนพลาสมามีประจุหรือที่เรียกว่า “การพ่นมวลโคโรนา” (coronal mass ejection) สู่อวกาศ ซึ่งเมื่อก้อนมวลเหล่านั้นปะทะโลก จะทำให้เกิดพายุสนามแม่เหล็กโลก (geomagnetic storm) ซึ่งรบกวนการสื่อสารวิทยุ และการส่งกระแสไฟฟ้า แต่ก็สร้างแสงเหนือ (northern light) และแสงใต้ (southern light) หรือออโรรา (aurora) ที่สวยงามประดับฟ้า

หากแต่การลุกจ้าระดับ X1.8 ครั้งนี้ไม่ได้มีพ่นมวลโคโรนาออกมาด้วย ดังนั้น จึงพยากรณ์ได้ว่าการลุกจ้าครั้งนี้จะส่งผลกระทบต่อโลกเพียงเล้กน้อย และไม่ทำให้เกิดแสงออโรราที่สวยงามนัก ถึงอย่างนั้นการปลดปล่อยรังสีจากการลุกจ้าครั้งนี้ก็มีพลังมากพอที่จะรบกวนการสื่อสารวิทยุบนโลก ซึ่งเกิดขึ้นไปแล้วเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา

ตอนนี้ดวงอาทิตย์ของเรากำลังตื่นตัวมากขึ้นๆ และจะเป็นเช่นนี้ไปจนกระทั่งถึงจุดสูงสุดของกิจกรรมทางแม่เหล็กในปี 2013 ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวจะเพิ่มมากขึ้นสูงสุดและน้อยลงต่ำสุดภายในรอบ 11 ปี โดยวัฏจักรปัจจุบันของดวงอาทิตย์เรียกว่า “วัฏจักรสุริยะ 24” (Solar Cycle 24) นับแต่มีการเริ่มนับวัฏจักรสุริยะเมื่อปี 1755