ประวัติความเป็นมา

เนื่องจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจของภาคอุตสาหกรรม และการขยายตัวของชุมชน ทำให้การใช้ที่ดินในพื้นที่โครงการแม่กวงมีความต้องการใช้น้ำเป็นปริมาณสูงกว่าปริมาณน้ำต้นทุนในอ่างเก็บน้ำเขื่อนแม่กวงอุดมธารา ก่อให้เกิดปัญหาขาดแคลนน้ำในลุ่มน้ำแม่กวง กรมชลประทานจึงว่าจ้างบริษัทที่ปรึกษาศึกษาความเหมาะสมและผลกระทบสิ่งแวดล้อมโครงการนี้ เมื่อวันที่ 27 ตุลาคม  2543 แล้วเสร็จเมื่อเดือนกรกฎาคม 2545 ซึ่งสรุปแนวทางการพัฒนาโครงการที่เหมาะสมคือ การจัดการน้ำร่วมกันในลุ่มน้ำแม่แตง-แม่งัด-แม่กวง ประกอบด้วย

• การพัฒนาแนวส่งน้ำแม่งัด-แม่กวง

• การพัฒนาแนวส่งน้ำแม่แตง-เขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล

• การพัฒนาโครงการสูบน้ำแม่แฝก-แม่แตง

ระยะเวลาก่อสร้าง

8 ปี (ปี 2551-2558)

งบประมาณทั้งโครงการ

11,341.19 ล้านบาท

ลักษณะโครงการ

การผันน้ำจากลุ่มน้ำแม่แตงและลุ่มน้ำแม่งัด ได้พิจารณาวางแนวส่งน้ำจากโครงการแม่แตงมาทิ้งลงที่อ่างเก็บน้ำแม่งัดสมบูรณ์ชล และจากอ่างเก็บน้ำแม่งัดสมบูรณ์ชลก็จะส่งต่อไปยังโครงการแม่กวง โดยมีปริมาณน้ำส่งจากน้ำแม่แตงไปยังเขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล เฉลี่ยปีละ 108.48 ล้านลูกบาศก์เมตร  และส่งต่อไปยังอ่างเก็บน้ำเขื่อนแม่กวงอุดมธารา ด้วยปริมาณน้ำส่ง เฉลี่ยปีละ 147.42 ล้านลูกบาศก์เมตร  ทั้งนี้ องค์ประกอบที่สำคัญของโครงการ  คือ  ประตูระบายน้ำแม่ตะมาน  อุโมงค์ส่งน้ำแม่แตง-แม่งัด  และอุโมงค์ส่งน้ำแม่งัด-แม่กวง

เพื่อการชลประทานเขื่อนแม่กวงอุดมธารา สามารถส่งน้ำให้แก่พื้นที่ชลประทานที่เปิดใหม่ได้ 100.250 ไร่ และยังส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกในเขตโครงการแม่กวงเดิมอีก จำนวน 74,750 ไร่ รวมพื้นที่ได้รับประโยชน์ทั้งสิ้น 175,000 ไร่ ในฤดูฝนสามารถส่งน้ำให้กับพื้นที่ประมาณ 126,823 ไร่ ส่วนในฤดูแล้งอีกประมาณ 87,500 ไร่

เพื่อบรรเทาอุทกภัย ลำน้ำแม่กวงเป็นลำน้ำสาขาใหญ่สาขาหนึ่งของแม่น้ำปิง ก่อนการก่อสร้างเขื่อนแม่กวงอุดมธารานั้น ในฤดูฝนจะมีน้ำไหลหลากจากลำน้ำแม่กวง ทำให้อุทกภัยทำให้พื้นที่การเกษตรเสียหายทุกปี เมื่อมีอ่างเก็บน้ำแม่กวงอุดมธาราแล้วสามารถเก็บกักน้ำที่ไหลหลากจากพื้นที่รับน้ำฝนเหนืออ่างเก็บน้ำ จำนวน 567 ตารางกิโลเมตร ไว้เป็นการป้องกันความเสียหายจากอุทกภัยให้กับบริเวณดังกล่าวได้อย่างดี

เพื่อการประปาและอุปโภค-บริโภคเขื่อนแม่กวงอุดธารา เป็นแหล่งเก็บกักน้ำไว้ใช้ในการอุปโภค-บริโภค สามารถส่งน้ำให้แก่การประปาสุขาภิบาล ในเขต อำเภอดอยสะเก็ด อำเภอสันทราย อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดลำพูน ปีละ 1,500,000 ลูกบาศก์เมตร และส่งน้ำให้โรงงานอุตสาหกรรมของนิคมอุตสาหกรรม จังหวัดลำพูน อีกประมาณ 3,000,000 ลูกบาศก์เมตรต่อปี

เพื่อการประมงอ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อนแม่กวงอุดมธาราซึ่งมีสภาพเป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ใช้เป็นแหล่งเพาะและบำรุงพันธุ์สัตว์น้ำจึงเป็นแหล่งประมงที่สำคัญของ จังหวัดชียงใหม่อีกแห่งหนึ่ง โครงการชลประทานแม่กวง ได้ขอพันธุ์ปลาน้ำจืดมาปล่อยในอ่างเก็บน้ำตั้งแต่ พ.ศ. 2536 ปลาที่นำมาปล่อยนี้นอกจากจะเป็นอาหารที่มีคุณค่าสำหรับชาวบ้านในท้องถิ่นแล้วยังได้ทำการประมงเป็นอาชีพเสริม

เพื่อการท่องเที่ยว  สภาพภูมิประเทศบริเวณอ่างเก็บน้ำสวยงามมาก ด้วยตัวเขื่อนขนาดใหญ่ที่ปิดกั้นหุบเขาสูงมีอ่างเก็บน้ำเสมือนทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่โอบล้อมด้วยทิวเขาและป่าเขียวขจี ในยามเช้าจะมีเมฆหมอกสีขาวคล้ายปุยฝ้ายลอยตัวปกคลุมทั่วท้องน้ำ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของคนในท้องถิ่นและพื้นที่ใกล้เคียง