วัดพระธาตุดอยผาตั้ง

ประวัติความเป็นมา

          วัดพระธาตุดอยผาตั้งอยู่เลขที่ 125   หมู่ที่ 9  ต.ออนกลาง อ.แม่ออน  จ.เชียงใหม่  ตั้งก่อน พ.ศ.2472 รับพระราชทานวิสงคามสีมา  22 พฤศจิกายน  พ.ศ. 2548  โฉนดที่ดินเลขที่  51018  สังกัด คณะสงฆ์มหานิกาย ภาค 7  วัดพระธาตุดอยผาตั้งเดิมชื่อ  วัดม่อนธาตุ พระบรมธาตุเจดีย์ องค์เดิมนั้นเป็นองค์เก่าแก่เป็นที่บรรจุพระเกศาธาตุของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อปีพ.ศ.2472   มีนักบุญ และนักพัฒนาแห่งล้านนาไทย  ชื่อว่า ครูบาศรีวิชัย  หรือ ครูบาศีลธรรม ได้มาบำเพ็ญบารมีที่ถ้ำเมืองออน อำเภอสันกำแพง  ในขณะนั้น ศรัทธาสาธุชนทราบข่าวก็พากันไป อาราธนานิมนต์ มาบูรณะวัดม่อนธาตุ  ซึ่งเจดีย์สมัยนั้นเป็นองค์เล็ก  ครูบาศรีวิชัยได้นำศรัทธาญาติโยมสร้างเจดีย์ครอบองค์เก่า ให้ใหญ่โตขึ้น  เท่าที่เห็นปัจจุบัน ในระหว่างที่ครูบาศรีวิชัยพักที่วัดพระธาตุดอยผาตั้งก็ได้ทำการบรรพชาให้กับกุลบุตร ในหมู่บ้าน ออนกลาง  -  ป่าตัน  หลายรูปด้วยกันดังนี้  ด.ช.แสง  ใจเจริญ  ด.ช.ปั้น  กันตีมูล  ด.ช.ยืน  พรหมษา  ด.ช.เถิง   เต๋จ๊ะแยง ด.ช.หลี  คำกันธา  ด.ช. สิงห์  ฟันฟอง  ด.ช.ใจ๋  กองแก้ว ด.ช.สอง  กันตีมูล และ ด.ช. ปั๋น กันตีมูล  ท่านเหล่านี้ได้ลาสิกขาบท เมื่อครูมาต้องอธิกรณ์  ถูกกล่าวหาว่าเป็นพระอุปฌาย์เถื่อน  บางท่านก็ไปบวชต่อที่วัดออนกลาง บางท่านก็ไม่ได้บวชอีก  นอกจากจะสร้างเจดีย์แล้วท่านครูบา ยังได้สร้างวิหารขี้นอีกหลัง หนึ่งข้างเจดีย์ ทางด้านเหนือ แต่ยังไม่ทันสร้างเสร็จท่านอาพาธจึงต้องกลับไปรักษาตัวในเมืองเชียงใหม่ แล้วมอบให้ลูกศิษย์ชื่อว่า พระอิ่นแก้ว พระหนุนทำการก่อสร้างต่อจนเสร็จ  ปี พ.ศ.  2488  ครูบาดวงต๋า  ศิษย์ครูบาอีกรูปหนึ่งได้สร้างพระประธานในวิหารไว้ 3 องค์ ปางมารวิชัย หลังจากนั้นมีพระอีกหลายรูปมาจำพรรษาต่อกันมา

               ปี พ.ศ.2516   พระบุญปั๋น จากอำเภอสารภีได้มาสร้างบันไดขึ้นยังไม่ได้สร้างนาค ข้างบันได  ท่านก็ลาสิขากลับอยู่บ้านเดิม ประมาณปี พ.ศ.2518  พระอนันต์  สุวณฺโณ  ย้ายจากวัดถ้ำเมืองออนมาจำพรรษาและได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสอย่างเป็นทางการ เมื่อพ.ศ.2522  จนถึง พ.ศ.2531  ท่านได้มรณภาพลง  จากนั้นวัดพระธาตุดอยผาตั้งก็ไม่มีเจ้าอาวาส  ถึงแม้มีพระหลาย ๆ รูป สืบ ๆ มา  พอปี พ.ศ.2535  คณะศรัทธา วัดพระธาตุดอยผาตั้งได้อาราธนา  พระมหาอำนาจ  อภิปุณฺโณ จากวัดออนกลาง มาจำพรรษา และเจ้าคณะตำบลออนกลางในขณะนั้น  (พระครูกิติยาภิรักษ์ เจ้าอาวาสวัดเปาสามขา  แต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาการแทนเจ้าอาวาส  และได้ขอแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาส ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจนถึง ปัจจุบัน การที่วัดพระธาตุดอยผาตั้ง มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์  คือ พระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้า ดังนั้นทุก ๆ ปี  ศรัทธาสาธุชนทุกหมู่บ้านในตำบลออนเหนือ  อำเภอสันกำแพง (ในขณะนั้น)  ได้ร่วมแรงร่วมใจกันทำพิธีสรงน้ำพระธาตุ  เป็นประจำทุกปีและสืบเนื่องกันมาจนถึงปัจจุบัน  คือ เดือน 8 เหนือ แรม 8 ค่ำ  ดังปรากฏที่ว่า วัดพระธาตุดอยผาตั้ง  เป็นหนึ่งใน คำขวัญอำเภอแม่ออนว่า 

ผาตั้งธาตุคู่เมือง                รุ่งเรืองฟาร์มโคนม

รื่นรมย์น้ำพุร้อน                เมืองออน ถ้ำแสนงาม

ที่ตั้ง

               บ้านเลขที่    123   หมู่ที่   9  ตำบลออนกลาง  อำเภอแม่ออน   จังหวัดเชียงใหม่   โทร   053-859257   

 เจ้าของ/ผู้ครอบครอง/ผู้จัดการแหล่งเรียนรู้

               พระครูสิริสุตานุสิฐ

ชื่อบุคคลของแหล่งฯ (สำหรับติดต่อ)    

               พระครูสิริสุตานุสิฐ

ประเภทแหล่งเรียนรู้

               โบราณสถาน

เนื้อหาสาระสำคัญในแหล่งเรียนรู้

               เป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ แห่งหนึ่งในอำเภอแม่ออซึ่งมีอายุที่เก่าแก่กว่า  200ปี เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คู่บ้านคู่เมืองของชาวบ้านออนกลาง

ความรู้ที่สามารถเรียนได้จากแหล่งเรียนรู้แห่งนี้

   ประวัติความเป็นมาของวัด และพระธาตุ